Bildiri Konusu:Okul Öncesi Çocuk ve Sosyal Çevre


Magıc World Of The Game Oyunun Sihirli Dünyası

Oyuncaklar, çocuğun doğal yeteneklerinin açığa çıkmasını sağlayan ve büyük bir eğitimsel işlevi yerine getiren oyun malzemeleridir. Ayrıca oyuncaklar bireyin toplum ve çevreyle ilişkilerini düzenleyen araçlar kapsamında da değerlendirilir. Çocuğun bedensel ve ruhsal yönden gelişimi ve eğitimi için oyun ve oyuncaklar, beslenme ve uyku kadar önemlidir. Sevgiden sonra gelen en önemli ruhsal besin olan oyun ve oyuncaklar aracılığıyla çocuk yaşamla ilgili deneyimler kazanır. Çocuk için oyuncak belli bir amaç değil; birçok amaç için kullanılan bir araçtır. Oyuncaklar çocuğun toplum ve çevreyle ilişkilerini düzenleyen araçlar kapsamında da değerlendirilir. Yetişkinler çevrelerinde olup bitenleri konuşarak, okuyarak nasıl öğrenirse; çocuklar da dış dünyayı oyuncaklar yardımıyla tanımaya çalışırlar. Oyuncaklar çocukların arkadaşları ve onları hayata hazırlayan birer kitap gibidir. Çocuk sıkıldığında, üzüldüğünde ya da yalnız kaldığında oyuncağıyla konuşarak, dertleşerek bazen de kızarak kendini ifade eder.
Bu proje; oyun ve oyuncakların çocukların sosyal, duygusal, bilişsel gelişimlerinin, yaratıcılıklarının ve hayal güçlerinin üzerindeki etkisini görebilmek, pandemi sürecinin de etkisiyle artan ekran bağımlılığını geçmişten günümüze gelen oyunlar ve oyuncaklar ile en aza indirgemek, bu sürece aileleri de işin içine katarak ekrandan uzaklaştırmak, kaliteli vakit geçirerek aile içi iletişimi arttırmak ve çocukların oyun kurma becerisini geliştirmek amacı ile oluşturulmuştur. Projeyi hayata geçirmek için süreç içerisinde aileler de aktif kılınmıştır. Bu nedenle aile eğitim ve aile çalışmalarına proje sürecinde ailelerde aktif kılınarak yer verilmiştir.
Araştırmanın evrenini Bursa, Balıkesir, Tekirdağ, Sakarya, Kırklareli, Antalya, Yozgat ve Şanlıurfa’da bulunan 10 Türk ortak, Romanya ve Kuzey Makedonya ülkelerinden üç ortakla toplam 13 öğretmen ve yaklaşık 160 öğrenci ile çalışılmıştır. Proje ile öğrencilerin bilişsel, dil, motor, sosyal ve duygusal alanda çok yönlü gelişmesini desteklemek, ekran bağımlılığını azaltmak, yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmek için çeşitli etkinlikler yapılmıştır. Proje kapsamında Türkiye, Romanya ve Kuzey Makedonya’daki okullardaki yaklaşık 160 öğrenciye geleneksel çocuk oyun ve oyuncakları tanıtılıp, Geleneksel oyunlardan; Mendil kapmaca, 9 taş, körebe, bezirgân başı, çatlak patlak, köşe kapmaca, renkli istop, yakan top, eski minder ve sek sek oyunu tanıtılıp öğretilmiştir. Geleneksel oyuncaklardan ise; Topaç, pervane, bebek arabası, misket, sapan, matruşka, hacıyatmaz, ipli kukla, cin cin, el davulu ve beşik tanıtılmıştır. Sonrasında ailelerle beraber planlanan etkinlikler sınıfta uygulanmıştır. Öğrenciler bu süreçte ilk olarak eski oyun ve oyuncakları aileleri ile araştırmış, sonrasında eski oyun ve oyuncaklar ile ilgili planlanan etkinliklerin sınıf içinde uygulaması yapılmıştır.
Sürecin sonunda her aileden bir oyun ve oyuncak üretmeleri, ürettikleri oyun ve oyuncağı; tanıtıcı bir afiş, sunum, vb şekilde tanıtmaları, sonrasında da sınıf içerisinde uygulama yapmaları sağlanmıştır. Ortaklar arasında sürekli iş birlikçi çalışmalar yapılmış ve ortak ürünler oluşturulmuştur.
Bu araştırmada Sunuş Yoluyla Öğretim, Problem Çözme, İşbirlikçi Öğrenme, Yaparak Yaşayarak Öğrenme ile soru cevap, gözlem teknikleri kullanılmıştır. Oyuncak Projesi kapsamında hazırlanan proje Ocak 2023 - Nisan 2023 tarihleri arasında yaklaşık üç ay sürmüştür. Uygulama sırasında Türkçe Dil, Sanat, Fen ve Matematik, Müzik, Oyun ve Drama, Orff Etkinlikleri ile Okuma Yazmaya Hazırlık ve Aile Katılımı çalışmalarına yer verilmiştir.
Süreç içerisinde uygulanan ön test ve son test sonuçlarına göre; çocukların ve ailelerin ekran bağımlılığının azaldığı, oyun ve oyuncak tercihlerinin değiştirdikleri gözlemlenmiştir. Ailelerin ve çocukların değişen tercihleri sonucunda çocukların oyun kurma ve yaratıcı düşünme becerilerinin geliştiği görülmüştür. Bunun sonucunda birçok alanda gelişimlerinin olumlu yönde sonuçlandığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Oyun, Oyuncak, Ekran bağımlılığı, Aile