Bildiri Konusu:Okul Öncesi Dönemde Gelişim ve Gelişimin Değerlendirilmesi


OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUKLARININ ÇATIŞMA ÇÖZME BECERİLERİ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ VE GÜVENİRLİK GEÇERLİK ÇALIŞMASI
Çocuklara çatışmaları çözümleri için rehberlik etmek ve bağımsız olarak problem çözme pratiği yapmalarına fırsat tanımak çocukların çatışma çözme becerileri adına oldukça önemlidir (Andrews, 2017). Çocuklara gerekli fırsatlar verildiğinde ve becerileri desteklendiğinde çatışmaları yetişkin müdahalesi olmadan çözebilecekleri görülmüştür (Arcaro-McPhee, Doppler & Harkins, 2020). Stevahn, Johnson, Johnson, Oberle ve Wahl (2000) yaptıkları çalışmada dört hafta boyunca 80 okul öncesi dönem çocuğuna altı aşamadan oluşan çatışma çözme becerilerine dönük bir eğitim vermişlerdir. Eğitimden sonra çocukların %47'si bir çatışma sırasında altı adımı kullanmıştır. Eğitilen çocukların %38’i ise, eğitimden on hafta sonra eğitimde verilen altı adımı hatırlamıştır ve kullanmıştır. Çatışma çözümlerine dair bazı araştırmalarda çocukların okul öncesi çağlarında çatışma çözme beceri ve stratejilerini kullandıkları; bunun yanında bu konuyu irdeleyecek ve daha geniş kapsamlı araştıracak çalışma ihtiyacı literatürde vurgulanmıştır (Andrews, 2017; Arcaro-McPhee, Doppler, & Harkins, 2020; Ashby & Neilsen-Hewett, 2012; Jenkins, Ritblatt, & McDonald, 2008; Westlund, 2008).
Çatışmaların farklı ortamlarda, farklı şekillerde ve farklı yoğunluklarda ortaya çıktığı görülmüştür. Çatışma özet olarak kişilerarası amaç ve çıkarların çakışması, birinin diğerini baskılaması veya engellemesi ortaya çıkan davranış biçimleridir. Çatışmayı tamamen iyi ya da tamamen kötü tanımlamak doğru olmayacaktır. Çatışmayı iyi ya da kötü yapan işletilen süreç ve varılan sonuçtur. Bir çatışma rekabet sonucu çok kaliteli bir ürünü ortaya çıkarabilirken, var olanları da kaybetmemize neden olabilir. Öyleyse çatışmalarda temel anlayış yapıcı bir tavır ve iş birliği barındıran bir yaklaşım olacaktır. Kişilerin en karlı çıktığı çatışma çözme biçimi sorunlarla yüzleşip karşılıklı bunları tartışarak ortak bir paydada buluşulması ile gerçekleşmektedir. Bu durumda iki taraf da belirli tavizler verse dahi amaçlarına ulaşabilmektedirler. Okul öncesi dönemde çatışma çözme becerileri gelişim sürecindedir. Çatışma çözme beceriler tamamen gelişmemiş olsa da çocuklar okul, aile ve akran ortamlarında çatışma durumları yaşamaktadırlar. Bu bağlamda okul öncesi dönem çocukların yaşadıkları çatışmaları çözmede desteklenmesi gerekmektedir. Çatışma çözme becerilerine gelişimsel açıdan desteklemek hem var olan hem de ileride karşılaşacağı çatışma durumlarını çözmede çocukları etkili kılacaktır.
Bu araştırma okul öncesi dönem çocuklarının çatışma çözme becerilerinin ve stratejilerinin belirlenmesi açısından önemlidir. Çünkü okul öncesi çağda çocukların çatışma becerileri tam olarak gelişmese de çocuklar çeşitli çatışmalar yaşayabilmektedir. Çocukların çatışma çözmeye erkenden başlaması ve bu becerilerin gelişimlerinin desteklenmesi çocuğun şimdiki ve gelecekti sosyal duygusal hayatını etkileyecektir. Çatışma çözüm becerisi düşük çocukların ileride saldırgan ve zorba davranışlar içerisine girebileceği öngörülmektedir. Bu nedenle küçük yaşlarda bu becerilerin geliştirilmesi oldukça önemlidir. Çocukların çatışma çözüm becerilerinin gelişmesine katkıda bulunmak adına yapılacak uygulamalar için çocuğun çatışma çözme beceri düzeylerinin kestirilmesi önemli bir mihenk taşı görevi görmektedir. Buradan hareketle literatür incelendiğinde okul öncesi çocukların çatışma çözme becerilerinin ölçülmesi için mevcut güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı yurt içinde rastlanmamıştır. Belirtilen kapsamda bir ölçme aracı geliştirilmesi alan adına ve çocuklar için önemli bir katkı sağlayacaktır. Çatışma çözme becerilerinin gelişimine katkıda bulunmak adına bir eğitim programı geliştirmek ve uygulamak ölçülen beceri düzeylerinin istenilen düzeye gelmesinde önemli bir rol oynayacağı düşülmektedir. Okul öncesi çocukların çatışma çözme becerilerinin ölçülmesi ve bir eğitim programı ile desteklenmesi açısından bu araştırma önem arz etmektedir. Bunun yanında literatür tarandığında okul öncesi dönemde çatışma ile ilgili çalışmaların kısıtlı olmasından dolayı alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Bu araştırmada, okul öncesi dönemde çocukların çatışma çözme becerinin ölçülebilmesi adına “Okul Öncesi Dönem Çatışma Çözme Becerileri Ölçeği” geliştirmek amaçlanmıştır.
Bu amaçla araştırmada şu sorulara cevap aranmıştır:
1. Çocukların çatışma çözme becerilerini değerlendirmek üzere geliştirilen ölçek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı mıdır?
Nicel bir yönteme sahip bu araştırmada, 5-6 yaş okul öncesi eğitime devam eden çocuklarla Isparta ilinde seçkisiz örnekleme yöntemi yapılacaktır. 5-6 yaşında ve okul öncesi eğitime devam eden çocuklar içersinden rastgele seçilen çocuklarla “Okul Öncesi Çatışma Çözme Becerileri Ölçeği” formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılması planlanmaktadır. Okul öncesi çocuklarının çatışma çözme becerilerinin düzeylerini belirlemek adına “Okul Öncesi Çatışma Çözme Becerileri Ölçeği” formunu oluşturulması, uzman görüşlerinin alınması, geçerlik ve güvenirliğini test edilelerek son halinin verilmesi planlanmaktadır. Ölçeğin çocukların çatışma çözme becerilerine ve stratejilerine yönelik olması planlanmaktadır. Maddelerin araştırmacı tarafından dil, biçim ve amaca uygunluk açısından değerlendirilmesi, okul öncesi dönem çocuklarına öğretmenleri tarafından uygulanarak veri toplanması, toplanan verilerin güvenirlik geçerlik çalışmalarının yapılması, boyutlarının belirlenmesi ve son olarak çocuklara araştırmacı tarafından birebir uygulanması şeklinde planlanmaktadır.
Veriler hazırlanan ölçek aracılığı ile toplandıktan sonra ölçme aracının güvenirlik ve geçerliklerini test etmek amacı ile doğrulayıcı faktör analizleri kullanılacaktır. Bu analizler doğrultusunda ölçme aracının güvenirlik ve geçerlik sonuçları belirlenecektir.

Anahtar Kelimeler: Okul öncesi, çatışma, çatışma çözme, ölçek geliştirme

DEVELOPMENT OF CONFLICT RESOLUTION SKILLS SCALE OF PRESCHOOL CHILDREN AND RELIABILITY AND VALIDITY STUDY
Guiding children to resolve conflicts and giving them the opportunity to practice problem solving independently is very important for children's conflict resolution skills (Andrews, 2017). It has been observed that when children are given the necessary opportunities and their skills are supported, they can resolve conflicts without adult intervention (Arcaro-McPhee, Doppler & Harkins, 2020). Stevahn, Johnson, Johnson, Oberle, and Wahl (2000) gave a six-stage conflict resolution skills training to 80 preschool children for four weeks. After the training, 47% of the children used the six steps during a conflict. Ten weeks after the training, 38% of the trained children remembered and used the six steps given in the training. In some studies on conflict resolution, it has been emphasized in the literature that children use conflict resolution skills and strategies in preschool ages; however, the need for studies that will examine this issue and investigate it more extensively has been emphasized in the literature (Andrews, 2017; Arcaro-McPhee, Doppler, & Harkins, 2020; Ashby & Neilsen-Hewett, 2012; Jenkins, Ritblatt, & McDonald, 2008; Westlund, 2008).
It has been observed that conflicts arise in different settings, in different ways and with different intensities. Conflict, in summary, is the conflict of interpersonal goals and interests, and the behavioral patterns that arise when one suppresses or prevents the other. Supporting conflict resolution skills developmentally will make children effective in solving both existing and future conflict situations.
This study is important in terms of determining the conflict resolution skills and strategies of preschool children. Because even though conflict skills of preschool children are not fully developed, children may experience various conflicts. Starting conflict resolution skills early and supporting the development of these skills will affect the child's current and future social and emotional life. It is predicted that children with low conflict resolution skills may engage in aggressive and bullying behaviors in the future. Therefore, it is very important to develop these skills at an early age. Predicting the child's conflict resolution skill levels serves as an important milestone for the practices to be carried out in order to contribute to the development of children's conflict resolution skills. Developing a measurement tool within the specified scope will make an important contribution to the field and to children. It is thought that developing and implementing a training program to contribute to the development of conflict resolution skills will play an important role in bringing the measured skill levels to the desired level. This research is important in terms of measuring the conflict resolution skills of preschool children and supporting them with a training program. In addition, when the literature is reviewed, it is thought that it will contribute to the field due to the limited number of studies on conflict in preschool period.
In this study, it was aimed to develop a "Preschool Period Conflict Resolution Skills Scale" in order to measure the conflict resolution skills of preschool children. For this purpose, answers to the following questions were sought in the research:
1. Is the scale developed to assess children's conflict resolution skills a valid and reliable measurement tool?
In this research, which has a quantitative method, random sampling method will be used in Isparta province with 5-6 years old children attending preschool education. It is planned to conduct a validity and reliability study of the "Preschool Conflict Resolution Skills Scale" form with randomly selected children aged 5-6 years and attending preschool education. In order to determine the levels of conflict resolution skills of preschool children, it is planned to create the "Preschool Conflict Resolution Skills Scale" form, take expert opinions, test its validity and reliability and finalize it. The scale is planned to be aimed at children's conflict resolution skills and strategies. It is planned to evaluate the items by the researcher in terms of language, form and suitability for the purpose, to collect data by applying it to preschool children by their teachers, to carry out reliability and validity studies of the collected data, to determine its dimensions and finally to apply it to the children one-on-one by the researcher. After the data are collected through the prepared scale, confirmatory factor analyses will be used to test the reliability and validity of the measurement tool. In line with these analyzes, the reliability and validity results of the measurement tool will be determined.
Keywords: Preschool, conflict, conflict resolution, scale development