Bildiri Konusu:Okul Öncesi Dönemde Gelişim ve Gelişimin Değerlendirilmesi


OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNE YÖNELİK ÜSTBİLİŞ YETERLİK ÖLÇEĞİ (ÜYÖ) GEÇERLİK GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI
Öğretmenlerin sahip olduğu bilgiler ve deneyimler etkileşimde olduğu çocukların öğrenme deneyimlerini de doğrudan etkilemektedir. Sahip olunan bilgiler ve deneyimler kadar beceriler de öğretmenlik yaşantılarında önem arz etmektedir. Bu beceriler; problem çözme becerisi, eleştirel düşünme becerisi, iletişim becerisi, bilgiyi yönetme becerisi, öğrenme sürecini yönetim becerisi gibi farklı başlıklar altında incelenebilir. Bahsi geçen tüm bu becerileri içerisinde barındıran beceri ise üstbiliş becerisidir. Üstbiliş becerisi problem çözme, eleştirel düşünme, iletişim kurma ve bilgiyi yönetme gibi becerilere yönelik bireyin öznel farkındalığı ile ilişkili bir beceridir. Üstbiliş becerisine sahip olan öğretmenler çocuklarda yaratıcı ve eleştirel düşünmeyi destekler, iş birliği ve iletişimi teşvik eder, çocukların öğrenme süreçlerini geliştirir ve çocukların problem çözme becerilerini destekler. Öğretmenin üstbiliş becerilerine sahip olması çocukların daha iyi bir öğrenme deneyimine sahip olmalarını sağlarken aynı zamanda çocukların entelektüel gelişimlerini de olumlu yönde etkilemektedir. Bu da çocukların sadece akademik anlamda başarılı olmaktan ziyade aynı zamanda kişisel gelişimlerinin de olumlu yönde etkileneceğinin kanıtı niteliğindedir. Okul öncesi dönem, çocukların bilişsel becerilerini desteklemek adına kritik bir öneme sahiptir. Ailenin ardından çocuğun öğrenme deneyiminde etkisi büyük paya sahip olan okul öncesi öğretmenlerinin sahip olduğu geniş bilgi ve beceri yelpazesi de bu durumda kritik bir önem taşımaktadır. Okul öncesi dönemin bilişsel becerileri destekleme açısından önemi ve çocukların bilgi düzeylerinde olduğu kadar beceri düzeylerinde de öğretmenlerin etkisi dikkate alındığında, okul öncesi öğretmenlerinin sahip olduğu üstbiliş yeterliliklerinin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı kullanılarak araştırılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple yapılan çalışmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin üstbiliş yeterliliklerini geçerli ve güvenilir şekilde ölçen bir araç geliştirmektir. Bu doğrultuda araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem seçiminde ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 227 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada öncelikle alan literatürü taranarak 20 maddeden oluşan bir havuz hazırlanmıştır. Oluşturulan madde havuzu alan uzmanlarına gönderilmiş ve uzmanlardan görüş alınmıştır. Uzmanların görüşlerinin değerlendirilmesinde Lawshe tekniği kullanılmıştır. Bu teknik doğrultusunda ölçekte yer alacak her bir madde için kapsam geçerlik oranı hesaplanmıştır. Hesaplama sonucunda 4 madde havuzdan çıkarılmıştır. Böylece madde sayısı alan uzmanlarının değerlendirmesi sonucunda 16 maddeye indirgenmiştir. Ardından 50 okul öncesi öğretmeni ile pilot çalışma yapılmıştır. Pilot çalışma sonrasında herhangi bir maddenin atılmasına gerek olmadığı tespit edilmiştir. Sonrasında esas çalışmaya geçilmiş ve toplam 227 okul öncesi öğretmeninden veri toplanmıştır. Örneklem büyüklüğünün yeterli olup olmadığını test etmek için Kaiser Meyer Olkin (KMO) ve Bartlett's Küresellik değeri inceleniştir. Bu doğrultuda KMO değeri .89 olarak hesaplanmıştır. Bu değer alan yazında çok iyi örneklemi ifade etmektedir. Ayrıca Bartlett's Küresellik testi sonucundaki kare değerinin de .01 düzeyinde anlamlı olması örneklemin çok iyi olduğunu destekler niteliktedir. Ardından temel bileşenler yöntemine dayalı olarak dik döndürme yöntemlerinden varimax kullanılarak açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmıştır. Analiz sonucunda 16 madde 3 alt boyuttan oluşan ölçeğin toplam açıklanan varyansı % 77.817 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığının sağlanması amacıyla ölçeğin geneli ve alt boyutlarına Cronbach’s Alpha, Spearman Brown ve Guttman-Split Half güvenirlik değerleri hesaplanmıştır. Ölçeğin AFA sonucunda ortaya çıkan yapısını doğrulamak için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılacaktır. İlk elde edilen veriler ile yani AFA’da kullanılan veriler ile DFA yapılmasını literatür çoğunlukla kabul etmediği için ölçeğin nihai formatıyla veri toplama süreci devam etmektedir.
Anahtar Kelimeler: okul öncesi dönem, üstbiliş becerileri, ölçek geliştirme, değerlendirme

Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: okul öncesi dönem, üstbiliş becerileri, ölçek geliştirme, değerlendirme

METACOGNITION PROFICIENCY SCALE VALIDITY AND RELIABILITY STUDY FOR EARLY CHILDHOOD EDUCATION TEACHERS
Teachers' knowledge and experience play a direct role in shaping the educational experiences of the children they teach. In teaching, ability is as important as knowledge and experience. In teaching, abilities are just as crucial as knowledge and experience. These abilities encompass various aspects, including problem-solving, critical thinking, communication, information management, and the management of the learning process. Metacognition, a skill that encompasses all of these abilities, involves an individual's self-awareness regarding their problem-solving, critical thinking, communication, and information management skills. Educators possessing metacognition skills facilitate children's development of creative and critical thinking, foster cooperation and effective communication, enhance children's learning processes, and bolster their problem-solving abilities. The presence of metacognitive skills in teachers not only enhances the quality of children's learning experiences but also has a positive influence on their cognitive development. This underscores the notion that children stand to benefit not only academically but also in terms of personal growth. The preschool phase holds crucial significance in bolstering children's cognitive abilities, and the extensive knowledge and skill set possessed by preschool educators, who wield significant influence on a child's learning journey following their family, is of paramount importance in this context. Given the critical role of the preschool period in nurturing cognitive skills and the substantial impact of teachers on both skill and knowledge acquisition in children, there arises a compelling need to investigate the metacognitive competencies of preschool teachers through the utilization of a validated and reliable assessment tool. Hence, the primary objective of this study is the development of a valid and reliable tool for assessing the metacognitive competencies of preschool teachers. To this end, a scanning model was employed in the research methodology, and an accessible sampling technique was used for participant selection, resulting in a study group comprising 227 preschool teachers. Initially, a pool of 20 items was generated by reviewing the existing literature in the field. This item pool was subsequently subjected to expert evaluation, where opinions were solicited. The Lawshe technique was employed to assess expert opinions, with the content validity rate computed for each item intended for inclusion in the scale. As a result of this evaluation, 4 items were excluded from the pool, reducing the total number of items to 16. Following this, a pilot study involving 50 preschool teachers was conducted, which did not necessitate the removal of any items from the scale. Subsequently, the primary study commenced, involving data collection from a total of 227 preschool teachers. To assess the adequacy of the sample size, the study examined the Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) and Bartlett's Sphericity values. The KMO value was computed at 0.89, indicating a highly representative sample as per the literature's standards. Furthermore, Bartlett's Sphericity test yielded a statistically significant result at the 0.01 significance level, reinforcing the sample's strong appropriateness. Following this, an exploratory factor analysis (EFA) was conducted, utilizing the varimax rotation, which is one of the orthogonal rotation methods based on the principal components approach. The EFA results revealed that the 16-item scale, comprising three sub-dimensions, accounted for a cumulative explained variance of 77.817%. To ensure the internal consistency of the scale, reliability coefficients were computed, including Cronbach's Alpha, Spearman-Brown, and Guttman-Split Half for both the overall scale and its individual sub-dimensions. Confirmatory factor analysis (CFA) will be employed subsequently to validate the structure identified through EFA. Given that the literature predominantly discourages conducting CFA with the initial data collected, particularly the data used in EFA, data collection using the final version of the scale is ongoing.

Keywords: preschool period, metacognitive skills, scale development, evaluation