Bildiri Konusu:Okul Öncesi Dönemde Gelişim ve Gelişimin Değerlendirilmesi
Okul Öncesinde Proje Yaklaşımıyla Gerçekleştirilen Coğrafya Eğitiminin Çocukların Gelişimlerine ve Coğrafi Kazanımlarına Etkisi
Araştırmanın amacı okul öncesinde proje yaklaşımıyla gerçekleştirilen coğrafya eğitiminin çocukların gelişimlerine ve coğrafi kazanımlarına etkilerini ve edindikleri coğrafi kavramların kalıcılığını incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 ve 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Gaziantep’te bulunan bir köy okulunda anasınıfına devam eden 5-6 yaş grubu çocuklar ve aileleri oluşturmaktadır. Araştırmacı, öğretmen olarak görev yaptığı okulda öğrenim gören çocuklar ve aileleri ile çalışmayı yürütmüştür. Çalışma grubu ile 11 hafta süren ve araştırmacı tarafından oluşturulan “Anadolu’m Projesi” gerçekleştirilmiştir. Araştırmacı tarafından oluşturulan “Okul Öncesi Dönem İçin Coğrafi Kavramlar Görüşme Formu”, “Gözlem ve Anekdot Kaydı Formları”, “Yarı-Yapılandırılmış Veli Görüşme Formları” ve “Çocukların Gözünden Anadolu Çizimleri” veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Çocukların edindikleri coğrafi kazanımların kalıcılığını belirlemek için “Okul Öncesi Dönem İçin Coğrafi Kavramlar Görüşme Formu” çocuklara proje bittikten altı ay sonra tekrar uygulanmıştır. Veriler, betimsel analiz ve nitel verilerin sayısal analizi yapılarak değerlendirilmiştir.
Elde edilen bulgulara göre: - Çocukların proje öncesi ve sonrası edindikleri coğrafi kavramlar arasında, proje sonrası lehine farklılıklar belirlenmiştir. Projenin sonunda mekânsal terimlerle dünya, fiziksel sistemler ve beşerî sistemler temalarına ait coğrafi kavramları edinme konusunda gelişim gösterdikleri belirlenmiştir.
- Çocukların mekânsal terimlerle coğrafya, yerler ve bölgeler, fiziksel sistemler, beşerî sistemler ve çevre ve toplum coğrafi temalarına ait kazanımları edindikleri görülmüştür. Mekânsal terimlerle coğrafya temasına ait sergilenen kazanımlar; konum sorar, konum bulur, konum gösterir, konum inceler, farklı konumları karşılaştırır ve yön bulurdur. Yerler ve bölgeler temasına ait sergilenen kazanımlar; yer ve bölgelerin fiziksel ve beşerî özelliklerini çizer, açıklar, fiziksel ve beşerî farklılıklarını açıklar, yer ve bölgelerin beşerî özelliklerini canlandırır, harita üzerinde yer ve bölgelerin isimlerini inceler, konumunu bulur, konumunu ifade eder, konumlarını karşılaştırır ve yer ve bölgeler ile ilgili benzetmeler yapardır. Fiziksel sistemler temasına ait sergilenen kazanımlar; fiziksel sistemleri gözlemler, çizer, yapar, tanır ve açıklar, fiziksel sistemlerin varlığını haritada inceler, fiziksel sistemler ile ilgili kitapları inceler, günlük yaşantısında gördüğü fiziksel sistemleri fark eder, fiziksel sistemleri canlandııra ve fiziksel sistemlerin adını sorardır. Beşerî sistemler teması altında sergilenen kazanımlar; beşerî sistemleri gözlemler, çizer, yapar, beşerî sistemlerin varlığını haritada inceler, beşerî sistemler ile ilgili kitapları inceler, günlük yaşantısında gördüğü beşerî sistemleri fark eder, beşerî sistemleri canlandırırdır. Çevre ve toplum temasına ait sergilenen kazanımlar; fiziksel sistemin insanlara etkisini çizer, fiziksel sistemin insanlara etkisini sorar, fiziksel sisteme zarar veren insan davranışlarını çizer ve günlük yaşantısında fiziksel sisteme zarar veren insan davranışlarını fark ederdir.
- Velilere göre çocuklar okul dışında mekânsal terimlerle coğrafya, yerler ve bölgeler, fiziksel sistemler, beşerî sistemler ve çevre ve toplum coğrafi temalarına ait kazanımlar sergilemişlerdir. Mekânsal terimlerle coğrafya temasına ait sergilenen kazanımlar; konum sorar ve konum bilirdir. Yerler ve bölgeler temasına ait sergilenen kazanımlar; fiziksel ve beşerî özelliklerini sorar, yer ve bölgelerin fiziksel ve beşerî özelliklerini açıklar, yer ve bölgelerin fiziksel ve beşerî farklılıklarını açıklar ve yer ve bölgelerin konumunu ifade ederdir. Fiziksel sistemler temasına ait sergilenen kazanımlar; fiziksel sistemleri gözlemler, fiziksel sistemlerden öğrendiklerini tanır ve açıklar, günlük yaşantısında gördüğü fiziksel sistemleri fark eder ve fiziksel sistemleri canlandırırdır. Beşerî sistemler temasına ait sergilenen kazanımlar; beşerî sistemlerden öğrendiklerini anlatır, beşerî sistemlerin adını sorar, günlük yaşantısında gördüğü beşerî sistemleri fark eder ve beşerî sistemleri canlandırırdır. Çevre ve toplum temasına ait sergilenen kazanımlar; günlük yaşantısında fiziksel sisteme zarar veren insan davranışlarını fark eder, günlük yaşantısında fiziksel sisteme zarar veren insanları uyarır ve fiziksel sisteme zarar veren insan davranışlarını açıklardır.
- Çocukların projeden sonra mekânsal terimlerle coğrafya, yerler ve bölgeler, fiziksel sistemler, beşerî sistemler ve çevre ve toplum coğrafi temalarına ait edindiklerini anımsadıkları görülmüştür. Mekânsal terimlerle coğrafya teması ile ilgili çocukların anımsadıkları; insanların, bölgelerin ve nesnelerin konumlarıdır. Yerler ve bölgeler teması ile ilgili çocukların anımsadıkları; fiziksel sistemlere ait kavramların tanımı ve özellikleri, fiziksel sistemlerin bölgelerdeki varlığı ve fiziksel sistemlerin birbirine olan etkisidir. Beşerî sistemler teması ile ilgili çocukların anımsadıkları; beşerî sistemlere ait kavramların isimleri ve beşerî sistemlerin bölgelerdeki varlığıdır. Çevre ve toplum teması ile ilgili çocukların anımsadıkları; fiziksel sistemin insan faaliyetlerine etkisi ve insan faaliyetlerinin fiziksel sisteme etkisidir.
- Proje sonrasında veliler çocuklarının gelişim ve becerilerinde farklılıklar gözlemlediklerini aktarmışlardır. Çocukların bilişsel, sosyal ve duygusal, motor ve dil gelişim alanları ile öz bakım becerileri ile coğrafi gözlem, coğrafi sorgulama ve zamanı algılama gibi coğrafi becerilerinin geliştiği belirlenmiştir.
- Okul öncesi dönemde proje yaklaşımıyla gerçekleştirilen coğrafya eğitimi ile çocukların edindikleri coğrafi kavramların kalıcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Araştırma sonucunda şu öneriler sunulmuştur: - Mevcut çalışma nitel bir araştırma olarak gerçekleştirilmiştir. Nicel verilerin de toplanmasıyla okul öncesi düzeyde coğrafya eğitimi ile ilgili karma desende bir araştırma planlanarak alan yazına katkı sağlanabilir.
- Mevcut araştırmada kullanılan projenin benzeri yapıldıktan sonra projede yer alan çocukların ilkokulda Hayat Bilgisi, Ortaokulda sosyal bilgiler ve lisede Coğrafya dersindeki akademik başarılarında projenin etkisinin incelenebileceği boylamsal çalışmalar düzenlenebilir.
Anahtar Kelimeler: Okul öncesi, coğrafya eğitimi, coğrafi bölgeler, coğrafi temalar, proje tabanlı öğrenme yaklaşımı
The Effect Of Geography Education Provided With a Project Approach In Preschool On Children's Development And Geographical Acquisitons
The aim of the study is to examine the effects of geography education, which is carried out with the project approach in preschool, on the development and geographical achievements of children and the permanence of the geographical concepts they have acquired. Case study, one of the qualitative research methods, was used in the research. The study group of the research consists of 5-6 years old children who attend a kindergarten in a village school in Gaziantep and their families in the 2021-2022 and 2022-2023 academic years. The researcher conducted the study with the children and their families studying at the school where she worked as a teacher. "My Anatolia Project", which lasted 11 weeks, created by the researcher, was carried out with the study group. "Geographical Concepts Interview Form for Preschool Period", "Observation and Anecdotal Record Forms", "Semi-Structured Parent Interview Forms" and "Anatolian Drawings Through Children's Eyes" created by the researcher were used as data collection tools. In order to determine the permanence of the geographical achievements of the children, the “Geographical Concepts Interview Form for the Preschool Period” was applied to the children six months after the end of the project. The data were analyzed by descriptive analysis and numerical analysis of qualitative data. According to the findings, it was determined that there was a difference between the geographical achievements of the children before and after the project. Additionally, data shows that the children acquired the geographical elements such as the World in spatial terms, places and regions, physical systems, human systems and environment & society. They also remembered the information about these achievements after the project. According to the parents, the children exhibited acquisitions related to The World in spatial terms, places and regions, physical systems, human systems, and environment & society geographical themes outside the school. Parents have noticed that their children's cognitive, social & emotional, motor and language development areas, self-care skills and geographical observation, geographical inquiry and time perception skills have improved. In the research, it has been determined that the geographical gains of the children are permanent.
As a result of the research, the following suggestions were presented: - The current study was conducted as a qualitative research. By collecting quantitative data, a mixed pattern research on geography education at the preschool level can be planned and a contribution to the literature can be made.
- After a project similar to the one used in the current study is carried out, longitudinal studies can be organized to examine the impact of the project on the academic achievement of the children participating in the project in the Life Sciences course in primary school, Social Studies course in secondary school and Geography course in high school.
- The effect of geography education on preschool children's peer relationships can be examined.
- The effect of geography education with children on their scientific process skills and science-related skills can be investigated.
- Studies can be planned to develop and disseminate geographical materials for preschool children.
- A research can be planned to determine the presence of geographical materials in pre-school institutions.
Keywords: Preschool, geography education, geographical regions, geographical elements, project-based learning approach