Bildiri Konusu:Okul Öncesi Eğitimde Öğretmen Yetiştirme


OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ YAŞAM BOYU ÖĞRENME VE ÖĞRETMENLİK ÖZ-YETERLİKLERİNİN İNCELENMESİ
Amaç: Avrupa Birliği Komisyonu (2002) yaşam boyu öğrenmeyi bireyin hayatı boyunca bilgi, beceri ve yeterliklerini kişisel ya da mesleki anlamda geliştirmeyi amaçlayan bütün etkinlikler olarak tanımlanmıştır. Öğretmen öz yeterlik inancı, öğretmenlerin öğretme işlevini etkili biçimde yerine getirebilmede gerekli davranışları gösterecekleri konusundaki kişisel inanışlarıdır. Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme ve öğretmenlik öz yeterlik algı düzeylerinin belirlenmesi, yaşam boyu öğrenme ve öğretmen öz-yeterlik algılarının öğrencilerin devam ettikleri sınıf, kitap okuma sıklığı, güncel bilgiyi takip etme durumları ve akademik ortalama değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesidir.
Yöntem: Araştırma nicel bir araştırma olup, hali hazırda var olan durumu ortaya koymak amacıyla planlanmıştır. Tarama modelinde yürütülecek olacak araştırmada okul öncesi öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme ve öğretmen öz yeterlik algılarının belirlenmesi, öğrencilerin yaşam boyu öğrenme ve öğretmen öz yeterlik algılarının çeşitli değişkenlere göre ( kitap okuma sıklığı, sınıf düzeyi, güncel bilgileri takip etme durumu ve akademik ortalama) incelenmesi amaçlandığı için ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Eskişehir’de Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programına devam eden 192 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin normal dağılım durumu Kolmogorov Smirnow Testi ile sınanmış ve verilerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Verilerin analizinde IMB 21 paket programı kullanılmıştır. Veriler normal dağılım göstermediği için verilerin analizinde Kruskal Wallis Testi ve Mann Whitney U Testi kullanılmıştır. Kruskal Wallis Testinin anlamlı çıkması durumunda ise Post- Hoc testi uygulanmış ve Bonferroni düzeltmesi yapılmıştır.
SONUÇ: Araştırmada okul öncesi öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme ve öğretmen öz yeterlik algılarının ortanın üstünde olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin yaşam boyu öğrenme alt boyut ve toplam puanlarının; öğretmenlik öz-yeterlik alt boyut ve toplam puanlarının sınıf düzeyi değişkenine farklılaştığı bulunmuştur. Ayrıca öğrencilerin kitap okuma sıklığı, güncel bilgiyi takip etme ve akademik ortalama değişkenlerine göre yaşam boyu öğrenme, öğretmen öz-yeterlik algılarının bazı alt boyutlarında farklılaşmaların olduğu tespit edilmiştir.Okul öncesi öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme alt boyut ve toplam puanlarının sınıf değişkenine göre farklılaşma durumu Kruskal Wallis Testiye incelenmiştir. Sınıf değişkenine göre Yaşam Boyu Öğrenme Motivasyon alt boyutu sıralar ortalamalarının ( x2= 91,873, df=3, p<.01), Sebat alt boyutu sıralar ortalamalarının ( x2= 112,969 df=3, p<.01), öğrenmeyi düzenlemede yoksunluk sıralar ortalamalarının ( x2= 9,370 df=3, p<.05), Merak Yoksunluğu Alt Boyutu sıralar ortalamalarının ( x2= 8,340 df=3, p<.05) ve yaşam boyu öğrenme toplam puanlarına ilişkin sıralar ortalamalarının ( x2= 90,659 df=3, p<.01) anlamlı düzeyde farklılaştığı bulunmuştur. Farklılaşmanın kaynağını belirlemek amacıyla Post-Hoc testi yapılmıştır. Okul öncesi öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme alt boyut ve toplam puanlarının kitap okuma sıklığı değişkenine göre farklılaşma durumu Kruskal Wallis Testiye incelenmiştir. Kitap okuma sıklığı değişkenine göre Yaşam Boyu Öğrenme alt boyutlarından sadece merak yoksunluğu alt boyutunda ( x2= 17,692 df=4, p<.01)anlamlı farklılaşmanın olduğu tespit edilmiştir.Okul Öncesi Öğretmen adaylarının güncel bilgiyi takip etme durumlarına göre yaşam boyu öğrenme alt boyutları ve toplam puan ortalamalarının farklılaşma durumu Mann Whitney U testi ile incelenmiştir. Okul öncesi öğretmen adaylarının güncel bilgiyi takip etme değişkenine göre sadece merak alt boyutu sıralar ortalamalarının farklılaştığı ( U=3689,000, P<.05) tespit edilmiştir. Okul öncesi öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme alt boyut ve toplam puanlarının akademik ortalama değişkenine göre farklılaşma durumu Kruskal Wallis Testiye incelenmiştir. Akademik ortalama değişkenine göre öğrencilerin Yaşam Boyu Öğrenme alt boyut ve toplam yaşam boyu öğrenme sıralar ortalama puanlarının farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Sınıf değişkenine göre öz yeterlik algıları sınıf yönetimi alt boyutu sıralar ortalamalarının ( x2= 99,679 df=2, p<.01), öğrenci katılımı alt boyutu sıralar ortalamalarının ( x2= 107,496 df=2, p<.01), öğretim stratejileri alt boyutu sıralar ortalamalarının ( x2= 87,969 df=2, p<.05) ve öğretmenlik öz yeterlik algısı toplam puanlarına ilişkin sıralar ortalamalarının ( x2= 120,924 df=2, p<.01) anlamlı düzeyde farklılaştığı bulunmuştur. Farklılaşmanın kaynağını belirlemek amacıyla Post-Hoc testi yapılmıştır.Kitap okuma sıklığı değişkenine göre Öğretmenlik Öz yeterlik Algıları alt boyutları ve toplam öğretmenlik öz yeterlik algısına ilişkin sıralar ortalamalarının kitap okuma sıklığına göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı bulunmuştur.Okul öncesi öğretmen adaylarının güncel bilgiyi takip etme değişkenine göre öğretmenlik öz yeterlik algısı alt boyut ve toplam öğretmenlik öz yeterlik algısına ilişkin sıralar ortalamaları puanlarının farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Akademik ortalama değişkenine göre öğrencilerin öğretmenlik öz yeterlik algısı alt boyut ve toplam öğretmen öz yeterlik algısına ilişkin sıralar ortalama puanlarının farklılaşmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Öğretmen eğitimi, yaşam boyu öğrenme, öğretmen, öz yeterlik, okul öncesi eğitim