Bildiri Konusu:Erken Çocukluk Eğitiminde Oyun-Müzik-Drama Etkinlikleri


KARAMAN’DA OYNANAN GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARINDAN ÖRNEKLER
Günümüz dünyasında devam eden bir rekabet gücü yaratmak için, değişime uyum sağlamanın yanı sıra, zihinsel kapasite ve etkili değişimi hayal etme, planlama ve yönetme becerisini geliştirmek gerekmektedir. Amaca yönelik tasarlanmış problemler ya da günlük problemlere farklı çözümler üretmek, bir sorunun birden çok cevabı olduğunu gösterir, soru ve yanıtları detaylı inceler, hızlı ve doğru kararlar verir, mantığı etkin kullanımını sağlamaktadır. İnsanlığın hayatını kolaylaştıran gelişmeler ve buluşlar, farklı düşüncelere sahip sıra dışı zihinlerin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu zihinleri geliştirmenin en iyi yollarından birisi ise oyunları etkin bir şekilde kullanmaktır. En güzel ve etkili kaynak ise bireylerin kendi deneyimleri ile çevresinde bulunan bireylerin çocukluğunda oynadığı oyunlardır.
Oyun çocuğun yaşamının vazgeçilmez bir parçasıdır. Çocuklar oyun yoluyla sosyalleşirler. Çocuğun diğer çocuklarla oynarken kurduğu iletişim, üstlendiği roller ve sorumluluklar ile yaşamının ilerleyen zamanlarında bağımsız karar verme becerilerini kazanmalarını sağlayacaktır. Aynı zamanda işbirliği ve ortak çalışma duygusu ortaya çıkaracaktır. Oyunun sihirli dünyası ile çocukların hayal gücünün sınırlarını zorlayabileceği, istedikleri her şeyi hayata geçirebileceği bir ortam oluşturur. Çocuk oyunları; çocukların yaratıcılığına, hareketlerine ve bunların karışımından oluşan faaliyetler bütünüdür (Seyrek ve Sun, 1991). Geleneksel çocuk oyunları, eğlenceli ve eğitsel yönünün olması yanında korunması gereken kültür değerlerimizdendir. Çocuk oyunları çocukların var olan potansiyelini geliştirdiği gibi çocukları bütünsel anlamda desteklemektedir. (Lestariningrum, 2018). Geleneksel çocuk oyunları bölgelere ve mevsimlere göre farklı olsa da çocukların gelişimi açısından oldukça önemlidir. Bu oyunlarla çocuklar hem evde hem okul da hem de açık alanlarda paylaşım halindedirler (Sümbüllü ve Altınışık, 2016). Geleneksel çocuk oyunları sayesinde çocuklar, hareket eder, tecrübe kazanırlar, duygularını geliştirirler. Bu oyunlar çocuklara kendi yaşıtları ve büyüklerle olan iletişim ihtiyaçlarını karşılanmasında yardımcı olur (Petrovska, Sivevska & Cackov, 2013).

Bu çalışmada, Karaman ilinde oynanan geleneksel çocuk oyunlarına örnekler verilerek oyunların kuralları ele alınmıştır. Bu araştırma, betimsel tarama modelinde bir araştırma olarak tasarlanmıştır. Veriler elde edilirken, araştırmacının kendi deneyimleri ile çevresinde bulunan bireylerin deneyimlerinden görüşme yoluyla toplanmıştır. Ayrıca, güvenirliği artırmak amacı ile Karaman iline yönelik yazılan kitaplardan da geleneksel oyunlarla ilgili tarama yapılarak verilerin teyit edilmesi sağlanmıştır. Bu bölgede oynanan toplam 39 adet geleneksel çocuk oyunu kuralları ile açıklanmıştır. Elde edilen veriler ışığında Karaman ilinde oynanan şu oyunlara ulaşılmıştır; Aç Kapıyı Bezirgan Başı, Aşşık, Berber, Beş Taş, Billi (Düz Billi, Yan Billi, Gömmeli Billi), Birdirbir (Zıppırıbelgeç), Çanak-Çömlek, Deve Kurdu, Dirlenik (Fırıncak), Dokuz Taş, Düğme, Elbiç (El Değmece), Fotak, Hoca, Höllük Oyunu, Hüngü, Kadı Kudu (Kadı Gosgos), Kale (Yedi Kiremit), Kayış Kızdı, Koç Oyunu, Körebe, Kör Yanak, Köşe Kapmaca, Lülü, Manevera, Mendil Saklamaca, Mıcık, Pancarım Sökme, Saklambaç, Sanatkar Oyunu, Sek Sek, Sığ Nenemencik, Uzuneşek, Üç Taş, Yağcı, Yerden Yüksek, Yıldız Seyretme, Yumurta Oyunu, Yüksüklü.


Kaynakça
Lestariningrum, A. (2018). The Effects of traditional game ‘congklak’and self-confidence towards logical mathematical intelligence of 5-6 years children. Journal Indria , 3 (1), 13-22.
Petrovska, S., Sivevska, D. and Cackov, O. (2013). Role of the Game in the Development of Preschool Child. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 92, 880-884.
Seyrek, H. ve Sun, M. (1991), Çocuk Oyunları-Okul Öncesi Eğitiminde Oyun Dersi El Kitabı, Müzik Eserleri Yayınları.
Sümbüllü, Y. Z. Ve Altınışık, M. E. (2016). Geleneksel çocuk oyunlarının değerler eğitimi açısından önemi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 73-85.

Anahtar Kelimeler: Oyun, Geleneksel Çocuk Oyunları, Karaman