Bildiri Konusu:Okul Öncesi Dönemde Sanat Eğitimi
Okul Öncesi Dönemde Sanat Eğitiminin Önemi
ÖZET
Genel eğitimin başlangıcı olarak görülen okul öncesi eğitim, henüz ilköğretime adım atmamış çocukların aldıkları eğitimdir. Bu bağlamda okul öncesi eğitimde çocukların öz bakımlarının yanı sıra; bedensel, zihinsel, duygusal gelişimini ve iyi alışkanlıklar kazanmasını, onların ilköğretime hazırlanması hedeflenmektedir. Zenginleştirilmiş bir eğitim anlayışı ve iyi planlanmış öğretme yöntemleriyle, çocuklar küçük yaşlardan itibaren hayatı anlama, anlamlandırma ve öğrenmeye başlamaktadırlar. Ayrıca, çocukların sosyal duygusal ve kişisel gelişimlerine yapmış olduğu katkı, tüm dünyada okul öncesi eğitimin öneminin anlaşılmasını ve dolayısıyla da yaygınlaşmasını beraberinde getirmiştir. Günümüzde her alanda olduğu gibi eğitim alanında da yenilikçi ve güncel yaklaşımlar önemini korumaktadır. Özellikle kültürel sürdürülebilirlik için; kültürel unsurların geleceğe güvenle taşınabilmesi ve gelecek nesillere doğru yollarla ulaşabilmesi sağlanmaktadır.
Erken çocukluk olarak tanımlanan dönemde, sanatsal gelişim, aynı zamanda motor gelişimini de kapsayan bir dönemdir. Çocuğun hem hayal gücünün gelişiminde, kendisini doğru ifade etme, özgün, yaratıcı düşünebilme, hem de duyusal ve motor becerilerinin gelişiminde sanat eğitiminin önemli bir yeri vardır. Çocuğun, sosyal çevreyi ve doğayı da dahil ederek gerçekleştirdiği sanatsal etkinlikler, kendini ifade edebilmesinde ve bilişsel gelişiminde son derece önemlidir. Erken çocukluk döneminde çocuğun duygusal ve sosyal gelişiminin yanında sanat yoluyla yaratıcılığı ve yenilikçiliğini, bununla birlikte çocuğun hayal dünyasıyla estetik beğenilerinin gelişmesine de imkân sağlamaktadır. Çocukta resimsel etkinlikler ilk adım sayılan çizmek ile başladığı için çocuğun duygu ve düşünceleri ile hayal dünyasını yansıtmasında resim önemli bir araçtır. Çocuk resimlerini anlayabilmek ve çözümleyebilmek bu anlamda çok önemlidir. Sanatsal etkinlikler diğer eğitsel alanlardaki becerilerin öğrenilmesinde de etkili bir yöntemdir. İkinci aşamada ise, resimsel ifadeleri malzemeye aktararak, elle tutulabilen somut betimlemeler yapabilmesine fırsat verilmektedir.
Günümüzde, çağın gerektirdiği gelişim hızına yetişebilmek, sanat destekli eğitimin çok küçük yaşlarda başlamasını zorunlu hale getirmektedir. 21. yüzyıl becerileri olarak tanımlanan, yaparak ve üreterek öğrenme modeli, eğitimin sürdürülebilirliğini ve geleceği inşa etmeyi hedeflemektedir. Okul öncesi eğitiminin amacı, çocuğun beyin gelişiminin en hızlı olduğu dönemde çeşitli zengin deneyim fırsatları sunmak ve çocuğun yaratıcılığını geliştirmektir. Okul öncesi eğitim süreci; çocuğun zihinsel fonksiyonlarını arttırarak, mental, duygusal- sosyal, fiziksel ve diğer gelişim yönlerini etkileyerek çocuğun kişiliği, özgüveni, yaratıcılığı, sosyal-duygusal uyumu çevreyle olan iletişimi gibi becerilerini olumlu yönde desteklemektedir. Bu nedenle; okul öncesi öğretmenlerinin uyguladıkları sanat etkinliklerine ilişkin tutum ve öz yeterlik algıları, çocuk gelişiminde geleceğe dair temellerin atılmasında etkili bir rol oynamaktadır. Çocukların gelişimlerini ve yaratıcılıklarını destekleyen etkinlikler içeren okul öncesi dönemde sanat eğitimi, çeşitli uygulama yöntemlerini barındırmaktadır. Bu yöntemler; dış dünyayı algılayabilen, kendine güvenen, üretici, çevresini olumlu yönde değiştirmeye ve yeni biçimler vermeye çalışan bireylerin yetişmesinde olumlu katkılara sahiptir. Çok yönlü verilen okul öncesi sanat eğitimi; çocuğun kendini tanımasını, başkalarıyla işbirliği yapmasını; kendi kültürünün ve diğer kültürlerin özelliklerinin farkında olmasını; dil, müzik, hareket, dans ve resim yoluyla etkili iletişim kurmasını sağlayabilir. Okul öncesi sanat eğitimi alan çocukların; devinimsel yeterliliklerinde, çok yönlü düşünme ve problem çözme becerilerinde, estetik ve yaratıcılıklarındaki gelişim, elde edilen önemli bulgular arasında yer almaktadır.
Bu çalışmanın amacı, okul öncesi dönemde sosyal ve çevre bilinci gözetilerek verilen sanat eğitimiyle çocukları geleceğe hazırlamak ve sosyal açıdan kazanacağı değerleri açıklamaktır. Araştırmada, genel tarama modeli ile literatür incelemelerinden yararlanarak veriler elde edilmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda, okul öncesinde sanat eğitiminin birey açısından vazgeçilmez olduğu öne sürülebilir. Ayrıca sanat eğitiminin, yaşam boyu gerekli olan bir eğitim alanı olduğu saptanmıştır. Araştırmanın sonucunda ise; okul öncesi sanat eğitimi kapsamında çocuklara görsel, işitsel ve dokunsal anlamda etkinliklere yer verilmesi gerektiği; ayrıca sanat eğitimi etkinlikleri ile birlikte kişilik, öz bakım, bilişsel gelişim, sosyal-duygusal gelişim ve motor gelişim anlamında, çocukların bir bütün olarak daha iyi bir gelişim gösterdiği ifade edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Anahtar kelimeler: Çocuk, sanat, okul öncesi eğitim, sürdürülebilirlik, doğa.