Bildiri Konusu:Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi


ERKEN ÇOCUKLUK DEĞERLER EĞİTİMİ YAKLAŞIMLARI TEMELLİ DEĞERLER EĞİTİMİ PROGRAMININ 5-6 YAŞ ÇOCUKLARIN DEĞER KAZANIMLARINA ETKİSİ
AMAÇ: Erken çocukluk dönemindeki çocukların bu süreçte kazandığı pek çok tutum ve davranış daha sonraki yaşam özelliklerinin şekillenmesinde oldukça etkili olmaktadır. Okul Öncesi eğitimin Türkiye’deki amaçlarından biri de bu dönemdeki çocuklara iyi alışkanlıklar kazandırmaktadır. MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı incelendiğinde hem programa ait bilgilerin sunulduğu kısımlarda hem de kazanım ve göstergelerde değerlerin kazanımına değinilmiştir. Bu araştırmanın amacı erken çocukluk döneminde kazandırılabilecek değerleri erken çocukluk değerler eğitimi yaklaşımlarını temel alarak hazırlanan değerler eğitiminin 5-6 yaş çocukların değer kazanımlarına etkisini incelemektir.
Yöntem: Erken çocukluk değerler eğitimi yaklaşımlarından değer telkini yaklaşımı, değer analizi yaklaşımı, değer açıklama yaklaşımı, ahlaki muhakeme yaklaşımı, davranış değiştirme, adil topluluk okulları ve karakter eğitimi bağlamında hazırlanan değerler eğitim programının 5-6 yaş grubundaki çocuklardaki etkisi incelenmiştir. Erken çocukluk döneminde kazandırılması planlanan on farklı değere araştırma grubunda yer alan çocukların öğretmenleriyle birlikte karar verilmiştir. Hazırlanan eğitim programı on hafta, haftada iki gün, günde bir saat olacak şekilde deney grubuna uygulanmıştır. Değer yaklaşımlarına dayalı eğitim programında yer alan etkinlikler iki parçaya bölünerek iki ayrı günde uygulanmıştır. Böylece her bir değerin kazanma süreci iki gün olmuştur. Kontrol grubu ise MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programıyla eğitime devam etmişlerdir. Araştırma deneysel modellerden ön test-son test kontrol gruplu desenle yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Eskişehir ilinde okul öncesi eğitime devam eden 45’i deney grubunda, 45’i kontrol grubunda olmak üzere toplam 90 çocuktan oluşmaktadır. Araştırma verileri Atabey ve Ömeroğlu (2014) Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeğiyle toplanmıştır. Verilen cevapların kaydedilmesi ise “Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeği Cevap Formu” ile gerçekleştirilmiştir. Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeği”, çocuklara bireysel olarak uygulanmakta ve ortalama 15 - 25 dakika sürmektedir. “Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeği Cevaplayıcı Formu”nda, ölçekte yer alan resimlerin anlatımına ilişkin yönergeler yer almaktadır. Araştırmacı deney grubunun ve kontrol grubunun öğretmenini ve ebeveynlerini uygulanacak ölçüm aracı hakkında bilgilendirmiştir. Ayrıca Araştırmacı deney grubunun öğretmenini ve ebeveynlerini programın amacı, içeriği ve eğitim süreci ile ilgili bilgilendirmiştir. Araştırma ölçekleri deneysel süreç öncesinde deney ve kontrol grubuna uygulanarak ön-test puanları karşılaştırılmıştır. Daha sonra aynı ölçüm aracı deney ve kontrol grubuna uygulanarak son test puanları karşılaştırılmıştır. Verilerin analizinde çalışma grubu normal dağılım göstermediği için Mann-Whitney U Testi ve Wilcoxen İşaret Testi kullanılmıştır.
Bulgular: Erken çocukluk değerler eğitimi yaklaşımları temel alınarak hazırlanmış değerler eğitimi programının 5-6 yaş grubundaki çocukların değer kazanımlarında etkili olduğu bulunmuştur. Okul Öncesi Sosyal Değerler Kazanımı Ölçeğinin Hoşgörü, saygı, sorumluluk, iş birliği-yardımlaşma, nezaket boyutları açısından incelediğinde deney grubu ve kontrol grubu ön test puanları arasında anlamlı farklılaşmanın olmadığı bulunmuştur. Deney ve kontrol grubundaki çocukların hoşgörü, saygı, sorumluluk, işbirliği-yardımlaşma, nezaket puanları açısından deney grubu lehine farklılaşmalar bulunmuştur. Deney grubundaki çocukların hoşgörü, saygı, sorumluluk, işbirliği-yardımlaşma, nezaket öntest- son test puanları arasında anlamlı farklılaşmanın olduğu tespit edilmiştir. Kontrol grubundaki çocukların ön test ve sontest puanlarında anlamlı düzeyde farklılaşma olmadığı saptanmıştır. Ancak kontrol grubundaki çocukların sosyal değer kazanımı ölçeğinde yer alan alt boyut puanlarında artışlar gözlenmiştir. Bu farklılaşmanın ise 2013 yılı Okul Öncesi Eğitim Programının etkisinden kaynaklandığı söylenebilir.
Sonuç: Erken Çocukluk Değerler Eğitimi Yaklaşımları Temelli Değerler Eğitimi Programının 5-6 Yaş Çocukların hoşgörü, saygı, sorumluluk, işbirliği-yardımlaşma, nezaket boyutlarında etkili olduğu bulunmuştur. Elde edilen sonuçlarla ilgili olarak öğretmen ve ebeveynlere önerilerde bulunulmuştur.


Anahtar Kelimeler: Değer eğitimi yaklaşımı, Erken Çocuklukta Değerler, Erken çocukluk eğitimi, Eğitim Programı, değerler eğitimi