Bildiri Konusu:Erken Çocukluk Eğitiminde Fen-Matematik Eğitimi ve Erken Okuryazarlık


7. Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programının Mantıksal Akıl Yürütme Yönünden İncelenmesi ve Bu Konudaki Öğretmen Görüşleri
7. Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programının Mantıksal Akıl Yürütme Yönünden İncelenmesi ve Bu Konudaki Öğretmen Görüşleri
Hamdullah ATAY1, Murat İbrahim YAZAR2

Özet
Öğrencilerin mantıksal akıl yürütme becerilerinin gelişmesi için öğretim programında mevcut olarak sunulan strateji ve algoritmaları anlama, uygulayabilme ve karşılaştıkları problemlerde bunları uyarlayabilmesinin önemli olduğu kadar öğrencilerin kendi strateji ve algoritmalarını geliştirmelerine olanak sağlanması da önemlidir. Günlük hayatta ve matematik dersinde karşılaşılan problemleri çözebilmek matematiksel olarak mantık yürütebilmeyle bir başka ifadeyle matematiksel yeterliliğe sahip olmayla yakından ilgilidir (Demir ve Akar-Vural, 2016). Dolaysıyla, öğretim programındaki kazanımların mantıksal akıl yürütme fırsatları sunması açısından zengin olması gerektiği söylenebilir.
Bu kapsamda çalışmanın amacı 7. sınıf matematik dersi öğretim programındaki kazanımların mantıksal akıl yürütme açısından incelemek ve bu konuda öğretmen görüşlerini almaktır. Ders kitabı hazırlarken öğretim programındaki bilgi beceri ve kazanımlar dikkate alarak hazırlandığından öğretim programının mantıksal akıl yürütme perspektifinden değerlendirebilmek için mantıksal akıl yürütme ile ilgili altı alt boyut belirlenmiştir. Belirlenen bu alı alt boyutlar; problem çözme, yorumlama, muhakeme, gerçek hayat durumları, matematiksel ilişkilendirme ve uzamsal düşünmedir.
Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve söylem analizi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan bir ilimizdeki ortaokullarda görev yapan rastlantısal ve gönüllülük esasına dayanarak seçilen yedi öğretmenden oluşmaktadır. Katılımcı öğretmenlere sorulan matematik dersi programı, matematik ders kitaplarında bulunan görevlerin sayısal dağılımı ve içeriği, mantıksal akıl yürütme hakkındaki görüşleri ve çalışmaya ait düşüncüleri hakkındaki söylemleri yarı yapılandırılmış bir görüşme formu aracılığı ile toplanmıştır.
Araştırmadaki verilerin analizinde, Öğretim Programı içerik analizine tabi tutulmuştur. İçerik analiziyle verilerin kodlanması yapılmıştır. Daha sonra araştırmamızın amacı ve alt problemler ışığında mantıksal akıl yürütme ile ilgili belirlenen altı alt boyut ile öğretim programındaki kazanımlar arasındaki ilişki incelenmiştir. Yüzde ve frekans tabloları ile veriler sunulmuş ve yorumlanmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin mantıksal akıl yürütme kapsamında ders kitapları ile ilgili deneyimlerini ve öğretim programı hakkındaki düşüncelerini almak için yapılan mülakatlardan elde edilen veriler doğrudan alıntılama yoluyla bulgular bölümünde sunulmuştur.
Öğretim programındaki kazanımlar incelendiğinde toplamda kırk dokuz kazanımdan yirmi yedi tanesinin mantıksal akıl yürütme ile ilişkili olduğu, geriye kalan yirmi bir tane kazanımın işlem becerisini ölçmeye dayalı olduğu tespit edilmiştir. Öğretim programındaki kazanımlar mantıksal akıl yürütme yönünden altı boyutta incelendiğinde; dokuz tane problem çözme, beş tane muhakeme, üç tane gerçek hayat durumları, dört tane matematiksel ilişkilendirme, dört tane yorumlama, iki tane uzamsal düşünme ile ilgili kazanımın mevcut olduğu görülmüştür.
Çalışmanın sonucunda öğretim programında yer alan kazanımların mantıksal akıl yürütmeyi destekleme açısından yetersiz olduğu görülmüştür. Matematik öğretim programında yapılan değişiklerin ve benimsenen yaklaşımların görüşme yapılan tüm öğretmenler tarafından çoğunluğu tarafından olumlu karşılandığı görülmüştür. Öğretmenler özellikle matematiksel mantıksal akıl yürütmeyi, bilgiyi üretme, kullanma, günlük hayatta karşılaşılan bir problem durumunda kullanmanın önemli olduğunu ve çağa uygun bir yaklaşım olduğunu belirtmişlerdir.

Kaynakça
Demir, G. ve Akar-Vural, R. (2016). Ortaöğretim matematik programının hedeflediği matematiksel yeterlilik ve becerilerinin kazandırılma sürecinin öğretmen görüşleri temelinde incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4(1), 118-139.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Matematik dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar).Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı, İlköğretim 7. Sınıf Ortaokul ve İmam Hatip Matematik Ders Kitabı. (2018). Berkay Yayıncılık

Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: Mantıksal akıl yürütme, Matematik öğretimi, Matematiksel İlişkilendirme